Zaćma i jaskra – poznaj różnice
Zaćma i jaskra to jedne z najczęściej diagnozowanych chorób oczu, które znacząco wpływają na jakość widzenia, choć różnią się od siebie pod wieloma względami. Różnice dotyczą zarówno przyczyn, objawów, jak i metod leczenia. Mimo odmienności, obie choroby mogą prowadzić do poważnych problemów ze wzrokiem, a w skrajnych przypadkach nawet do trwałej utraty widzenia. Czym dokładnie różni się jaskra od zaćmy?
Co to jest zaćma?
Zaćma to choroba oczu, która polega na stopniowym mętnieniu naturalnej soczewki oka, prowadząc do pogorszenia jakości widzenia. W początkowych stadiach zaćma może być niemal niezauważalna, jednak w miarę postępu choroby objawy stają się coraz bardziej widoczne i mogą znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie. Osoby cierpiące na zaćmę mogą mieć trudności z ostrym widzeniem i prawidłowym rozpoznawaniem barw. Mogą również odnosić wrażenie widzenia obiektów ,,jak przez brudną szybę”.
Zaćma najczęściej pojawia się w wyniku procesu starzenia się organizmu, co określane jest mianem zaćmy starczej. Wraz z wiekiem soczewka oka staje się coraz mniej elastyczna i przejrzysta, co prowadzi do jej mętnienia. Poza tym choroba zaćmy może także pojawić się na skutek m.in urazów oka, stosowanych leków, infekcji, stanów zapalnych oraz jako powikłanie niektórych nieleczonych chorób, takich jak np. cukrzyca. Dodatkowo niektóre osoby mogą być genetycznie predysponowane do rozwoju zaćmy.
W początkowym etapie zaćmy objawy są subtelne. Chorzy mogą zauważać m.in. problemy z ostrością widzenia oraz prawidłowym rozpoznawaniem barw, które tracą swoją intensywność. W miarę postępu choroby objawy stają się coraz bardziej uciążliwe. Problemem staje się także widzenie w ciemności i nadwrażliwość na światło. U części pacjentów może pojawić się także podwójne widzenie.
Co to jest jaskra?
Jaskra jest grupą chorób oczu, które prowadzą do uszkodzenia nerwu wzrokowego, co w rezultacie może prowadzić do utraty wzroku. Schorzenie rozwija się stopniowo, przez wiele lat, bez wyraźnych objawów – stąd jaskra nazywana jest „cichą złodziejką wzroku”. Jaskra jest jednym z głównych powodów utraty wzroku na świecie, szczególnie wśród osób powyżej 60. roku życia.
Jaskra, podobnie jak zaćma, może mieć różne przyczyny, a jej najczęstszą formą jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, które wywiera nacisk na nerw wzrokowy. To ciśnienie może uszkodzić nerw wzrokowy, prowadząc do utraty wzroku. Czynniki ryzyka rozwoju jaskry obejmują m.in.: wiek (osoby powyżej 60. roku życia są bardziej narażone na tę chorobę), a także genetykę (ponieważ w przypadku występowania jaskry w rodzinie ryzyko jej wystąpienia wzrasta.)
Dodatkowe czynniki ryzyka rozwoju jaskry to m.in.:
- zaburzenia ukrwienia oka, takie jak niedostateczny przepływ krwi do nerwu wzrokowego spowodowany np. miażdżycą, niskim ciśnieniem tętniczym
- choroby współistniejące, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, migreny czy choroby serca.
- krótkowzroczność
Początkowe stadia rozwoju jaskry nie dają wyraźnych objawów, dlatego choroba często rozwija się bez zauważalnych zmian w widzeniu. Objawy mogą pojawić się dopiero w późniejszych etapach i mogą się różnić w zależności od jej rodzaju i stadium zaawansowania. Są to między innymi:
- stopniowe pogarszanie się widzenia peryferyjnego,
- zmniejszenie ostrości widzenia,
- gorsze widzenie w słabym świetle, np. podczas prowadzenia samochodu w nocy,
- ból oka, bóle głowy,
- widzenie aureoli wokół źródeł światła.
W przypadku ostrego ataku jaskry pojawia się nagły, intensywny ból oka, zaczerwienienie, zamglone widzenie i nudności.
Jak leczyć zaćmę?
Jedynym skutecznym sposobem leczenia zaćmy jest zabieg usunięcia zaćmy, który polega na usunięciu zmętniałej soczewki oka i zastąpieniu jej sztucznym odpowiednikiem – sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Procedura trwa zazwyczaj około 20 minut na jedno oko i wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym-kroplowym.
Najczęściej stosowaną metodą leczenia zaćmy jest fakoemulsyfikacja – zabieg polegający na rozbiciu zmętniałej soczewki za pomocą ultradźwięków i usunięciu jej fragmentów. Na miejsce usuniętej soczewki wszczepia się implant wewnątrzgałkowy, który nie tylko przywraca ostrość widzenia, ale może także korygować wady refrakcji, takie jak krótkowzroczność, dalekowzroczność czy astygmatyzm. Dostępne na rynku soczewki różnią się właściwościami, dlatego kluczowe jest ich indywidualne dopasowanie do potrzeb pacjenta, uwzględniając jego styl życia, oczekiwania i specyfikę wady wzroku.
Jak leczyć jaskrę?
Jaskra to choroba wymagająca stałego leczenia, ponieważ jej całkowite wyleczenie nie jest możliwe. Terapia koncentruje się na obniżeniu ciśnienia wewnątrzgałkowego, aby zapobiec dalszemu uszkodzeniu nerwu wzrokowego i utracie widzenia. Leczenie może obejmować stosowanie leków, takich jak krople do oczu lub tabletki, które zmniejszają ciśnienie w oku.
W niektórych przypadkach konieczne są zabiegi laserowe, które poprawiają odpływ cieczy wodnistej lub operacje chirurgiczne mające na celu stworzenie nowego kanału odpływu dla cieczy wewnątrzgałkowej. Każda z tych metod jest dobierana indywidualnie, w zależności od stopnia zaawansowania choroby i potrzeb pacjenta.
Weiss Klinik Chorzów – leczenie zaćmy i jaskry
W Centrum Okulistycznym Weiss Klinik w Chorzowie zapewniamy kompleksową diagnostykę i leczenie jaskry oraz zaćmy na każdym etapie zaawansowania choroby. Specjalizujemy się w chirurgii zaćmy oraz wykonujemy zabiegi laserowe w leczeniu jaskry, przy wykorzystaniu specjalistycznych laserów YAG.