Kiedy warto umówić się na wizytę u optometrysty?
Wiele osób nie do końca wie, czym zajmuje się optometrysta i kiedy warto skorzystać z jego pomocy. Tymczasem ten specjalista od zdrowia układu wzrokowego odgrywa kluczową rolę w diagnozowaniu i korygowaniu wad refrakcji (np. krótkowzroczności, nadwzroczności, astygmatyzmu), ocenie ostrości widzenia oraz doborze okularów i soczewek kontaktowych. W tym artykule wyjaśniamy, czym różni się optometrysta od okulisty i w jakich sytuacjach wizyta u optometrysty może być najlepszym pierwszym krokiem.
Optometrysta a okulista – na czym polega różnica?
Choć obaj specjaliści zajmują się wzrokiem, ich kompetencje różnią się zakresem:
- Okulista to lekarz medycyny specjalizujący się w chorobach oczu. Może diagnozować i leczyć stany zapalne, infekcje, jaskrę, zaćmę, choroby siatkówki czy rogówki, a także wykonywać zabiegi i operacje okulistyczne.
- Optometrysta to nie lekarz, lecz specjalista w zakresie funkcjonowania układu wzrokowego i korekcji wad wzroku. Diagnozuje wady refrakcji (krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm, prezbiopię), bada widzenie obuoczne i sprawność akomodacji, dobiera okulary i soczewki kontaktowe, a także prowadzi terapie widzenia.
Do optometrysty warto udać się w przypadku zauważalnego pogorszenia ostrości widzenia, problemów z doborem korekcji, zmęczenia oczu czy chęci zmiany sposobu korekcji (np. z okularów na soczewki). W sytuacjach medycznych (ból oczu, stany zapalne, nagłe pogorszenie widzenia) pierwszym krokiem powinien być okulista.
Objawy, które powinny skłonić do wizyty u optometrysty
Wiele osób odwleka wizytę sądząc, że niewyraźne widzenie to naturalny objaw zmęczenia. Tymczasem nawet subtelne symptomy mogą świadczyć o nieprawidłowościach układu wzrokowego.
Wskazaniami do wizyty u optometrysty są m.in.:
- zaburzenia ostrości widzenia (do dali, bliży lub obu),
- częste mrużenie oczu, trudność z ustawieniem ostrości,
- bóle głowy, szczególnie po dłuższym czytaniu lub pracy przy komputerze,
- przemęczenie oczu, uczucie suchości lub napięcia,
- podwójne widzenie, problemy z koncentracją wzroku, zawroty głowy,
- trudności z adaptacją do nowego typu okularów czy soczewek.
U dzieci symptomy mogą być mniej oczywiste – mogą nie zgłaszać problemu, ale zdradzać go zachowaniem: zbliżaniem głowy do książki, omijaniem zadań wzrokowych, spadkiem koncentracji, a nawet trudnościami w nauce. Optometrysta potrafi nie tylko wykryć wadę wzroku, ale również zidentyfikować zaburzenia widzenia obuocznego, akomodacji czy śledzenia wzrokiem, które mogą wpływać na rozwój dziecka. Bardzo często jest również specjalistą w zakresie prowadzenia terapii widzenia.
Kiedy kontrolować wzrok profilaktycznie?
Nawet jeśli nie występują wyraźne dolegliwości, warto badać wzrok profilaktycznie co 1–2 lata. Regularne kontrole umożliwiają:
- wczesne wykrycie wady refrakcji lub jej progresji,
- dopasowanie okularów lub soczewek kontaktowych do zmieniających się potrzeb,
- identyfikację przeciążeń układu wzrokowego wynikających z pracy przy komputerze,
- ocenę widzenia obuocznego i komfortu widzenia,
- uzyskanie porady w zakresie higieny widzenia, ergonomii pracy i doboru rozwiązań optycznych.
Dzieci i młodzież w okresie szybkiego wzrostu oraz osoby pracujące codziennie przy ekranie powinny kontrolować wzrok co 12 miesięcy, nawet jeśli nie mają większych dolegliwości. Dla osób po 40. roku życia wizyty u optometrysty pomagają odpowiednio dobrać korekcję do pojawiającej się prezbiopii (starczowzroczności) – np. okulary progresywne czy soczewki multifokalne.